Ciekawostki, informacje i opisy atrakcji turystycznych w Sudetach
Najstarsze prace wydobywcze rozpoczęto ponad 2000 lat p.n.e. w okolicach Złotego Stoku. Od tego czasu wydrążono ponad 300 km sztolni, szybów i chodników. Pierwszy zapis o rozpoczęciu surowca pochodzą w ok. 1273 r.
Pierwsza połowa XV w. nie była zbyt pomyślna dla Złotego Stoku. Przez to miasto przetoczyły się wojny husarskie, niosąc ze sobą liczne zniszczenia i pożary. Miasto zostało zniszczone i rozgrabione. Dopiero w drugiej połowie XV w. miasto ustabilizowało swoje sfery finansowe i mogło zacząć odbudowę. W XV w. miastu nadano herb, sztandar oraz utworzono Urząd górniczy. Największy rozkwit górnica złota przypadł z Złotym Stoku na początek XVI wieku.W 1507 r. zaczęto bić złote dukaty. Przyniosło to wzrost rangi miasta i wzmocnienie finansowe. W tym samym roku europejskie spółki górniczo- hutnicze zaczęły tutaj swoja inwestycję.
Dzięki czemu aż 8 % złota europejskiego było zasilane przez ten region. Za intensywnym rozwojem wydobycia nie szedł jednak równie intensywny postęp techniczny, a rabunkowa gospodarka i maksymalne nastawienie na zyski doprowadziły do wielu tragicznych katastrof górniczych. Jedną z największych było zawalenie się głównego szybu w sztolni "Złoty Osioł", głębokiego na 72 m. Zginęło wtedy 59 górników. Zawał nigdy nie został usunięty i nigdy też nie odnaleziono szczątków ofiar. Tragedia "Złotego Osła" była początkiem złej passy, która doprowadziła do wycofania się spółki Fuggerów z dalszych inwestycji w Złotym Stoku.Przełom przyniosło dopiero osiedlenie się w Złotym Stoku Hansa Schärffenberga - aptekarza i alchemika. Po wielu eksperymentach udało mu się opracować proces odzyskiwania arszeniku z rud arsenowych. Złoty Stok na ponad 100 lat stał się głównym światowym dostawcą arszeniku. Krótko-wzroczna polityka potomków Schärffenberga doprowadziła jednak do wyczerpania się zapasów rudy i upadku kopalni oraz huty.Górnictwo złota reaktywowano dopiero po wojnach prusko-austryjackich. W 1848 r. opracowana została tańsza metoda produkcji złota, polegająca na chlorowaniu wyprażonej rudy i wyługowy¬waniu czystego metalu ze związków chlorkowych. Metodę tę zastosował w Złotym Stoku Wilhelm Güttler, który po przerobieniu całego surowca, w 1883 r. wykupił wszystkie tereny górnicze. Własność tę utrzymywali jego spadkobiercy aż do 1945 r. Właśnie dzięki ich staraniom, w 1900 r. wybudowano linię kolejową, łączącą Złoty Stok z Kamieńcem Ząbkowickim, co niewątpliwie przyczyniło się do znacz¬nego rozwoju przemysłowego miasta. Jego spadkobiercy utrzymywali tę własność aż do 1945 r. Za ich rządów wprowadzono wiele nowinek technicznych, a wśród nich kolejkę elektryczną, transportującą urobek udostępnioną dziś do zwiedzania sztolnią "Gertruda".Kopania złota w Złotym Stoku czeka jeszcze na swoich odkrywców. Eksploratorzy mogą się natknąć na wiele pozostałości minionych wieków, począwszy od szczątków pracujących tu niegdyś górników, którzy nigdy nie zostali wydobyci po katastrofach górniczych, czy w końcu na tajemnice III Rzeszy skrzętnie skrywane przed oczami ciekawskich przez zawaliska skalne...
Wróć
Park został otwarty 14 sierpnia 2003. Mieści się on na terenie fabryki dywanów w Kowarach. W lato modele wystawione są na otwartym powietrzu, w zimie jest możliwość oglądania ich w pawilonie.
czytaj więcej
Zlewiska
Rzeki Sudetów są małe i należą do zlewisk trzech mórz. Są to: zlewisko Morza Bałtyckiego - dorzecze Odry, Północnego - dorzecze Łaby i Czarnego - dorzecze Dunaju. W związku z tym przez Sudety biegnie europejski dział wód, a w Masywie Śnieżnika - na Trójmorskim Wierchu znajduje się miejsce zbiegu trzech zlewisk.
Główne rzeki
Najważniejsze rzeki wypływające z Sudetów: Łaba, Odra i Morawa. Sudeckimi dopływami Łaby są Izera, Úpa, Metuje, Orlica. Dopływami Odry - Opava z Opavicą, Osobłoga, Nysa Kłodzka ze Ścinawką, Białą Lądecką, dwoma Bystrzycami i Białą Głuchołaską, Bystrzyca, Kaczawa z Nysą Szaloną, Bóbr z Kwisą, Kamienną i Łomnicą, Nysa Łużycka. Dopływy Morawy, to Moravská Sázava, Mírovka, Třebůvka, Valová, Haná, Dyje, Krupá, Branná,
Desná, Oskava.
Wodospady
W miejscach stykania się skał o różnej odporności powstały wodospady. Do najbardziej znanych należą: Wodospad Kamieńczyka, Wodospad Szklarki, Wodospad Podgórnej i Wodospad Łomniczki w Karkonoszach, Wodospad Wilczki w Masywie Śnieżnika, a po stronie czeskiej wodospady Łaby, Panczavy, Mumlavski vodopad w Karkonoszach, Nyznerovske vodopady w Górach Złotych, wodospady Bile Opavy i Białej w Hrubým Jeseniku.
Surowce mineralne
Liczne surowce mineralne: węgiel kamienny, antracyt i węgiel brunatny, surowce skalne: (granity, granodioryty, sjenity, gabra, diabazy, bazalty, porfiry, melafiry, marmury, marmury dolomityczne, wapienie, piaskowce, gnejsy, łupki łyszczykowe, amfibolity, zieleńce, kruszywa naturalne), baryt, fluoryt, rudy metali, uran, kamienie półszlachetne itp.
Rzeźba terenu
Uwarunkowana zróżnicowaną budową i długą przeszłością geologiczną oraz zmiennymi warunkami klimatycznymi w czasie geologicznym. Występują różne typy krajobrazów i form terenu. Większość pasm sudeckich ma rozciągłość północny zachód - południowy wschód. Doliny rzeczne o zmiennym przebiegu, miejscami szerokie, o płaskim dnie, w innych miejscach wąskie, o stromych zboczach, przełomowe.
Gleby
W Sudetach przeważają gleby górskie, brunatne i bielice. Na Przedgórzu – czarnoziemy, brunatne i płowe. W Sudetach występują głównie gleby brunatnoziemne w dość znacznym stopniu wzdłuż granicy polsko-czeskiej występują gleby inicjalne i słabo wykształcone oraz gleby napływowe, czyli mady rzeczne wzdłuż:
Nysy Łużyckiej, Nysy Kłodzkiej, Odry, Kwisy, Kaczawy oraz Bobru. Na znacznym obszarze w kotlinach Sudetów występują również lessy i utwory lessopodobne.
Sudety są odrębną grupą górską od występujących w Polsce Karpat. Zajmują obszar od Bramy Morawskiej do Doliny Łaby, należąc zarazem do większej jednostki klasyfikacyjnej jaką jest Masyw Czeski. Więcej na ten temat znaleźć można w opisie Sudetów. Sudety składają się z kilkunastu odrębnych pasm, różniącym się pod względem krajobrazowym jak i geologicznym. Budowa tych starych gór jest bardzo ciekawa zwłaszcza ze względu na różnorodność formy, rzeźby, jak i długość swojego istnienia. Sudety dzielimy obecnie na Wschodnie, Środkowe i Zachodnie i ten ogólny podział będzie dość często używany w tym opisie. W opisach wyróżnia się podziały na ery, a wyróżnia się 4 ery - obecną - kenozoik, poprzednią - mezozoik, oraz paleozoik i prekambr. Ery te trwały po wiele milionów lat.
czytaj więcejKościół parafialny w Karpaczu w Karkonoszach, przeniesiony w 1842 z miejscowości Vang, leżącej nad jeziorem o tej samej nazwiew Norwegii.
Kościół został zbudowany z sosnowych bali w miejscowości Vang w południowej Norwegii, na przełomie XII i XIII w. Powstał jako jeden z ok. tysiąca norweskich kościołów klepkowych – stavkirke. Uważany jest za najstarszy drewniany kościół w Polsce.W XIX w. świątynia stała się już za mała na potrzeby miejscowej ludności, która chcąc wybudować sobie nowy kościół musiała zaciągnąć pożyczkę na pokrycie kosztów budowy. Kościół był mocno zniszczony, ale nadawał się do sprzedaży w celu rozbiórki i odbudowania w innym miejscu. Wtedy norweski malarz Jan Krystian Dahl przebywający w Dreźnie skłonił pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV do jej zakupu dla berlińskiego muzeum.