sowie

Ciekawostki, informacje i opisy atrakcji turystycznych w Sudetach

Ostatnio komentowane
Publikowane na tym serwisie komentarze są tylko i wyłącznie osobistymi opiniami użytkowników. Serwis nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za ich treść. Użytkownik jest świadomy, iż w komentarzach nie może znaleźć się treść zabroniona przez prawo.
POLECAMY
Zamek Grodno
2012-02-14 15:07

 Jeden z najstarszych zamków sudeckich. Znajduje się na wschodnim krańcu Gór Wałbrzyskich. Położony na wysokim, zalesionym wzniesieniu obok Zagórza Śląskiego i zalewu Bystrzycy, na szczycie gnejsowego wzgórza Choina (450 m n.p.m.), zwanego też Górą Zamkową.

Według tradycyjnych przekazów zamek zbudował w 1198 roku książę Bolesław I Wysoki. Jednak przyjmuje się, że budowę zamku rozpoczął w XIII wieku Bolko I Surowy, książę świdnicki. Bolko, organizator księstwa świdnicko-jaworskiego, znany był z wielkiego programu budowlanego. Najstarsza udokumentowana wzmianka stwierdzająca istnienie zamku pochodzi z 1315 roku. Jest to data odpowiadająca czasom władania jego syna Bernarda świdnickiego i Bolka II ziębickiego w księstwie świdnicko-jaworskim. Zamek składał się wtedy z piętrowego domu mieszkalnego z wieżą, wieży bramnej oraz otaczających całość murów. Po śmierci Bolka II (1368r.) skalna twierdza należała do wdowy po nim - księżnej Agnieszki, by w roku 1392, z chwilą jej śmierci, przeszła na własność Korony Czeskiej. W imieniu królów czeskich władze sprawowali starostowie. W XV wieku zamek należał do śląskich rodów rycerskich, a w okresie 1443-1450 był zbójeckim gniazdem Jerzego Puczka.

 


 Do 1535 roku należał do rodziny von Czettritz (Czetryców), którzy oddali ją Hochbergom z Książa jako zastaw za pożyczone 1600 węgierskich guldenów. W połowie XVI wieku właścicielem zamku stał się Matthias von Logau (Maciej z Łagowa), który przy finansowym wsparciu rodziny rozpoczął rozbudowę zamku w stylu renesansowym i ufortyfikował ją, przystosowując do działań obrony artyleryjskiej. Przebudowa zakończona pod koniec XVI wieku objęła zamek górny, przedbramie, budynek bramny, dwa dziedzińce oraz międzymurze. Całość została zwieńczona attyką a na budynku bramnym powstały (odrestaurowane w XX wieku) przepiękne sgraffita przedstawiające m. in. lwy broniące wejścia do zamku.
Pod koniec XVI wieku właścicielem został cesarz Rudolf II, który nadał zamek mołdawskiemu hospodarowi Michałowi Walecznemu w celu uzyskania politycznego poparcia oraz w nagrodę za dzielną postawę w walce Habsburgów z Turcją. Przypuszcza się, że Michał Waleczny nie zdążył nawet obejrzeć swego prezentu, albowiem w roku 1600 jego wojska rozniosła armia hetmana Jana Zamojskiego, a sam Michał został oskarżony przez rozczarowanych Austriaków o zdradę i wkrótce pojmany zginął w więzieniu.
Kolejnymi właścicielami były ponownie rody śląskie.
Kres świetności warowni przyniosła wojna trzydziestoletnia, gdy najechali ją i zniszczyli Szwedzi. Po wojnie przejęli go nowi właściciele, którzy mocno dali się we znaki okolicznej ludności tak, że pewnego dnia coś pękło i sfrustrowani chłopi rozpoczęli rewoltę szturmem na zamek. Podczas buntu chłopskiego w 1677 roku zamek był bezskutecznie oblegany. W 1689 roku od uderzenia pioruna spłonęła renesansowa część wieży. Potem tylko przez niecałe sto lat zamek był zamieszkały. Pozbawiona gospodarza twierdza ulegała powolnej dewastacji. W 1789 roku zawaliła się ściana południowa na dziedzińcu górnym, pociągając za sobą część skrzydła mieszkalnego. Od całkowitego zniszczenia przez okoliczną ludność uchronił warownię w 1823 roku jej nowy właściciel – profesor Jahann Gustaw Gottlieb Büsching z Wrocławia, który wykupił Grodno. Z jego inicjatywy i pod jego kierunkiem rozpoczęły się prace remontowe, kontynuowane przez następnych właścicieli, von Zeidlitzów, do początku XX wieku. Ich zasługą była m. in. odbudowa budynku bramnego, urządzenie małego muzeum i gospody. Prace zabezpieczające kontynuowano także po ostatniej wojnie, w latach 1951-52, 1957-58 i 1985-88.
W roku 1965 na terenie warowni otwarto Muzeum regionalne PTTK, a zamek otrzymał wówczas popularną do dziś nazwę Grodno.

W obecnej postaci zespół zamkowy składa się z dwóch części: gotycko-renesansowego zamku górnego i renesansowego zamku dolnego, otoczonych murem obronnym z renesansowymi attykami i bastejami. Wejście na teren zamku dolnego prowadzi przez budynek bramny dekorowany ornamentem sgraffitowym. W budynku tym mieści się schronisko turystyczne. Z obszernego dziedzińca wchodzi się przedbramiem na teren zamku górnego przez bramę w wieży (mieściła się tu dawniej kaplica zamkowa). Renesansowy portal bramy (ok. 1570), wykuty w czerwonym i szarym piaskowcu, należy do najładniejszych w swoim rodzaju. Wieńczą go umieszczone w archiwolcie i na węgarach płaskorzeźby, symbolizujące cnoty: Wierność, Sprawiedliwość, Umiarkowanie, Siłę, Cierpliwość, Mądrość i Nadzieję. Wyżej podzielony na dwa pola fryz, w którym znajduje się osiem herbów dawnych właścicieli zamku, a nad nimi dwugłowy orzeł Habsburgów. Zamek górny obejmuje zachowaną część gotyckiego, czterokondygnacyjnego, zbudowanego z ciosów kamiennych budynku mieszkalnego, otaczającego niewielki dziedziniec, z wykutą w skale cysterną na wodę. W pomieszczeniach zamkowych, zarówno w sieni jak i komnatach zachowały się oryginalne renesansowe portale, a w sali recepcyjnej zabytkowy kominek.
Dużą atrakcję stanowi wieża, skąd można podziwiać leśne kompleksy zachodniej części Gór Sowich. Na uwagę zasługuje również rosnąca na dziedzińcu 500-letnia lipa, pod którą skazywano na chłostę lub wtrącenie do lochu oraz ustawiona nieopodal armata – prezent cesarza Wilhelma dla ówczesnego właściciela Grodna, Ferdynanda von Zedlitz. W ruinach funkcjonuje też bar i stoisko z pamiątkami.



Wróć
dodaj komentarz | Komentarze: