Ciekawostki, informacje i opisy atrakcji turystycznych w Sudetach
Sudety są odrębną grupą górską od występujących w Polsce Karpat. Zajmują obszar od Bramy Morawskiej do Doliny Łaby, należąc zarazem do większej jednostki klasyfikacyjnej jaką jest Masyw Czeski. Więcej na ten temat znaleźć można w opisie Sudetów. Sudety składają się z kilkunastu odrębnych pasm, różniącym się pod względem krajobrazowym jak i geologicznym. Budowa tych starych gór jest bardzo ciekawa zwłaszcza ze względu na różnorodność formy, rzeźby, jak i długość swojego istnienia. Sudety dzielimy obecnie na Wschodnie, Środkowe i Zachodnie i ten ogólny podział będzie dość często używany w tym opisie. W opisach wyróżnia się podziały na ery, a wyróżnia się 4 ery - obecną - kenozoik, poprzednią - mezozoik, oraz paleozoik i prekambr. Ery te trwały po wiele milionów lat.
Podczas tych okresów wystąpiły na tym terenie róże ruchy górotwórcze. Najmłodszym ruchem górotwórczym jest orogeneza alpejska, potem kimeryjska, hercyńska, kaledońska i najstarsza - assyntyjska. Oczywiście każda orogeneza była rozłożonym na przestrzeni długiego czasu cyklem fałdowań oraz aktywności wulkanicznej na danym terenie. Po fałdowaniu alpejskim przyszły lodowce, które kompletnie zniszczyły dotychczasowe efekty budowy rzeźby gór. Były w tedy w okresie tysiąca lat od powstania. Przy ruchach górotwórczych powstają dwa różne rodzaje gór - fałdowe i zrębowe. Fałdowe teren uległ pofałdowaniu przy zachowaniu nieprzerwanych poszczególnych warstw skalnych. Natomiast góry zrębowe powstały wskutek wyniesienia gór ponad otoczenie w postaci wyraźnego uskoku tektonicznego. Na granicy zrębu warstwy skalne zostały przerwane. Podczas długiej wieloletniej historii i podczas procesów i podczas procesów wulkanicznych wiele skał uległo daleko idącym procesom przeobrażeniowym. Mówimy o takich skałach, że są metamorficzne - czyli przeobrażeniowe (np. łupki, gnejsy). O skałach powstałych z zastygłej lawy mówimy natomiast - magmowe (np. bazalt). Zaś skały nieprzeobrażone często nazywane są głębinowymi. Historia Sudetów zaczyna się już w erze prekambryjskiej - parę miliardów lat temu, kiedy powstawały w epoce archaicznej gnejsy obecnych Gór Sowich. W następnym okresie tej samej ery powstały takie skały jak granity rumburskie (Góry Łużyckie), gnejsy Gór Izerskich i Karkonoszy, łupki krystaliczne Karkonoszy, czy też łupki radzimowickie Gór Kaczawskich. Teren obecnych Sudetów, jak i całej planety w tamtejszych czasach, wyglądał zupełnie inaczej i jeszcze wielokrotnie ulegał kompletnym zmianom. Czasem były tu olbrzymie góry, a czasami teren był nawet dnem morskim. Ważne natomiast jest to, że wtedy powstały najstarsze skały Sudetów. Na początku następnej ery Sudety były dnem morski. Spowodowane to było przez lodowce, które całkowicie zniszczyły wcześniejsze piętrzenie się tych gór. Wtedy właśnie nastąpiło osadzenie się skał osadowych, wapieni i skamieniałości. Następnie morze się wycofało i podczas następnej orogenezy powstały olbrzymie góry, a skały które powstały wcześniej uległy przez to zniszczeniom lub przekształceniom w wapienie , granity. Powstały następne partie łupków metamorficznych. Następnie przez wiele milionów lat doszło do niszczenia będącego już lądu. Miedzy obecnymi Górami Sowimi a masywem powstaje zapasko. Podczas ostatniego piętrzenia się gór powstaje ostatni i widoczny do dzisiaj masyw „Śnieżka”.
Wróć
Park został otwarty 14 sierpnia 2003. Mieści się on na terenie fabryki dywanów w Kowarach. W lato modele wystawione są na otwartym powietrzu, w zimie jest możliwość oglądania ich w pawilonie.
czytaj więcej
Zlewiska
Rzeki Sudetów są małe i należą do zlewisk trzech mórz. Są to: zlewisko Morza Bałtyckiego - dorzecze Odry, Północnego - dorzecze Łaby i Czarnego - dorzecze Dunaju. W związku z tym przez Sudety biegnie europejski dział wód, a w Masywie Śnieżnika - na Trójmorskim Wierchu znajduje się miejsce zbiegu trzech zlewisk.
Główne rzeki
Najważniejsze rzeki wypływające z Sudetów: Łaba, Odra i Morawa. Sudeckimi dopływami Łaby są Izera, Úpa, Metuje, Orlica. Dopływami Odry - Opava z Opavicą, Osobłoga, Nysa Kłodzka ze Ścinawką, Białą Lądecką, dwoma Bystrzycami i Białą Głuchołaską, Bystrzyca, Kaczawa z Nysą Szaloną, Bóbr z Kwisą, Kamienną i Łomnicą, Nysa Łużycka. Dopływy Morawy, to Moravská Sázava, Mírovka, Třebůvka, Valová, Haná, Dyje, Krupá, Branná,
Desná, Oskava.
Wodospady
W miejscach stykania się skał o różnej odporności powstały wodospady. Do najbardziej znanych należą: Wodospad Kamieńczyka, Wodospad Szklarki, Wodospad Podgórnej i Wodospad Łomniczki w Karkonoszach, Wodospad Wilczki w Masywie Śnieżnika, a po stronie czeskiej wodospady Łaby, Panczavy, Mumlavski vodopad w Karkonoszach, Nyznerovske vodopady w Górach Złotych, wodospady Bile Opavy i Białej w Hrubým Jeseniku.
Surowce mineralne
Liczne surowce mineralne: węgiel kamienny, antracyt i węgiel brunatny, surowce skalne: (granity, granodioryty, sjenity, gabra, diabazy, bazalty, porfiry, melafiry, marmury, marmury dolomityczne, wapienie, piaskowce, gnejsy, łupki łyszczykowe, amfibolity, zieleńce, kruszywa naturalne), baryt, fluoryt, rudy metali, uran, kamienie półszlachetne itp.
Rzeźba terenu
Uwarunkowana zróżnicowaną budową i długą przeszłością geologiczną oraz zmiennymi warunkami klimatycznymi w czasie geologicznym. Występują różne typy krajobrazów i form terenu. Większość pasm sudeckich ma rozciągłość północny zachód - południowy wschód. Doliny rzeczne o zmiennym przebiegu, miejscami szerokie, o płaskim dnie, w innych miejscach wąskie, o stromych zboczach, przełomowe.
Gleby
W Sudetach przeważają gleby górskie, brunatne i bielice. Na Przedgórzu – czarnoziemy, brunatne i płowe. W Sudetach występują głównie gleby brunatnoziemne w dość znacznym stopniu wzdłuż granicy polsko-czeskiej występują gleby inicjalne i słabo wykształcone oraz gleby napływowe, czyli mady rzeczne wzdłuż:
Nysy Łużyckiej, Nysy Kłodzkiej, Odry, Kwisy, Kaczawy oraz Bobru. Na znacznym obszarze w kotlinach Sudetów występują również lessy i utwory lessopodobne.
Sudety są odrębną grupą górską od występujących w Polsce Karpat. Zajmują obszar od Bramy Morawskiej do Doliny Łaby, należąc zarazem do większej jednostki klasyfikacyjnej jaką jest Masyw Czeski. Więcej na ten temat znaleźć można w opisie Sudetów. Sudety składają się z kilkunastu odrębnych pasm, różniącym się pod względem krajobrazowym jak i geologicznym. Budowa tych starych gór jest bardzo ciekawa zwłaszcza ze względu na różnorodność formy, rzeźby, jak i długość swojego istnienia. Sudety dzielimy obecnie na Wschodnie, Środkowe i Zachodnie i ten ogólny podział będzie dość często używany w tym opisie. W opisach wyróżnia się podziały na ery, a wyróżnia się 4 ery - obecną - kenozoik, poprzednią - mezozoik, oraz paleozoik i prekambr. Ery te trwały po wiele milionów lat.
czytaj więcejKościół parafialny w Karpaczu w Karkonoszach, przeniesiony w 1842 z miejscowości Vang, leżącej nad jeziorem o tej samej nazwiew Norwegii.
Kościół został zbudowany z sosnowych bali w miejscowości Vang w południowej Norwegii, na przełomie XII i XIII w. Powstał jako jeden z ok. tysiąca norweskich kościołów klepkowych – stavkirke. Uważany jest za najstarszy drewniany kościół w Polsce.W XIX w. świątynia stała się już za mała na potrzeby miejscowej ludności, która chcąc wybudować sobie nowy kościół musiała zaciągnąć pożyczkę na pokrycie kosztów budowy. Kościół był mocno zniszczony, ale nadawał się do sprzedaży w celu rozbiórki i odbudowania w innym miejscu. Wtedy norweski malarz Jan Krystian Dahl przebywający w Dreźnie skłonił pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV do jej zakupu dla berlińskiego muzeum.