Niejeden tom ciekawych opracowań zajęłaby historia turystyki na terenie Sudetów. Ten teren przechodził z rąk do rąk przez wieki. Jest on świadkiem powstania hutnictwa, kopalnictwa i przemysłu cięzkiego, wojen, ale także powstawania słynnych uzdrowisk i kurortów. Mało wiadomo o prehistorii tych terenów. Była ona przedmiotemideologicznych poszukiwań pragermańskości i prasłowiańskości. Kiedyś eksploracja Sudetów nie była związana z turystyką. Pierwsze wyjścia w Sudety to marsze wojsk Bolesława Chrobrego. Od średniowiecza po koniec XVIII w. Sudety były stopniowo poznawane, odkrywano źródła mineralne oraz złoża metali. Rozwijało się także hutnictwo, drobny przemysł (tkactwo). Stopniowo poznawano góry, z których paradoksalnie najszybciej i najlepiej odkryto najwyższe Karkonosze. Okres ten to tez spore zniszczenia lasów (zwłaszcza karkonoskich) które bezlitośnie wycinano dla potrzeb rodzącego się przemysłu. Okres powojenny to przede wszystkim całkowity zakaz lub poważne utrudnienia w poruszaniu się w pasie przygranicznym z Czechosłowacją. Całkowita praktycznie wymiana ludności oraz zacofany przemysł odbiły się na kondycji tutejszych społeczności.
Należy pamiętać, że nawet w tym okresie turystyka była centralnie planowana. Tereny te jednak były na tyle atrakcyjne, że zarówno gensek Breżniew jak i zwykły obywatel miał ochotę zobaczyć piękno Karkonoszy i przyjeżdżał do Karpacza. Po upadku komunizmu nastąpiło odejście od izolacji i ciągłego patrolowania granicy polsko-czechosłowackiej, a następnie polsko-czeskiej. Wytyczono szlak graniczny Tłumaczów - Okraj oraz parę innych mniejszych ale ważnych szlaków, oraz otwarto kilka turystycznych przejść granicznych.
Nastąpił także powolny rozwój usług turystycznych i ośrodków narciarskich. Ciągle jednak na początku XXI wieku należy powiedzieć, że rozwój następuje tylko w bardzo nielicznych sferach i to głownie na skutek działań prywatnych osób. Szczególnie niedorozwinięta jest infrastruktura turystyczna, sportowa i rekreacyjna, która w połączeniu z postindustrialnym bezrobociem i biedą odstrasza. Rozwój tego regionu zależy przed wszystkim, od tego czy będzie w stanie konkurować na szerokim rynku usług turystycznych oferując wypoczynek i atrakcje nie tylko na odpowiednim standardzie i przedziale cenowym, ale także w dbałości o specyficzną i niepowtarzalną tożsamość tego regionu. Na razie poziom samorządów, euroregionów i kluczowych stowarzyszeń pozostawia najdelikatniej mówiąc wiele do życzenia, tak jak wiele Euro pozostaje ciągle wydawane w innych miejscach. Nie mija tylko jeden atut - wyjątkowe piękno i arcyciekawa historia tego regionu.
Park został otwarty 14 sierpnia 2003. Mieści się on na terenie fabryki dywanów w Kowarach. W lato modele wystawione są na otwartym powietrzu, w zimie jest możliwość oglądania ich w pawilonie.
czytaj więcej
Zlewiska
Rzeki Sudetów są małe i należą do zlewisk trzech mórz. Są to: zlewisko Morza Bałtyckiego - dorzecze Odry, Północnego - dorzecze Łaby i Czarnego - dorzecze Dunaju. W związku z tym przez Sudety biegnie europejski dział wód, a w Masywie Śnieżnika - na Trójmorskim Wierchu znajduje się miejsce zbiegu trzech zlewisk.
Główne rzeki
Najważniejsze rzeki wypływające z Sudetów: Łaba, Odra i Morawa. Sudeckimi dopływami Łaby są Izera, Úpa, Metuje, Orlica. Dopływami Odry - Opava z Opavicą, Osobłoga, Nysa Kłodzka ze Ścinawką, Białą Lądecką, dwoma Bystrzycami i Białą Głuchołaską, Bystrzyca, Kaczawa z Nysą Szaloną, Bóbr z Kwisą, Kamienną i Łomnicą, Nysa Łużycka. Dopływy Morawy, to Moravská Sázava, Mírovka, Třebůvka, Valová, Haná, Dyje, Krupá, Branná,
Desná, Oskava.
Wodospady
W miejscach stykania się skał o różnej odporności powstały wodospady. Do najbardziej znanych należą: Wodospad Kamieńczyka, Wodospad Szklarki, Wodospad Podgórnej i Wodospad Łomniczki w Karkonoszach, Wodospad Wilczki w Masywie Śnieżnika, a po stronie czeskiej wodospady Łaby, Panczavy, Mumlavski vodopad w Karkonoszach, Nyznerovske vodopady w Górach Złotych, wodospady Bile Opavy i Białej w Hrubým Jeseniku.
Surowce mineralne
Liczne surowce mineralne: węgiel kamienny, antracyt i węgiel brunatny, surowce skalne: (granity, granodioryty, sjenity, gabra, diabazy, bazalty, porfiry, melafiry, marmury, marmury dolomityczne, wapienie, piaskowce, gnejsy, łupki łyszczykowe, amfibolity, zieleńce, kruszywa naturalne), baryt, fluoryt, rudy metali, uran, kamienie półszlachetne itp.
Rzeźba terenu
Uwarunkowana zróżnicowaną budową i długą przeszłością geologiczną oraz zmiennymi warunkami klimatycznymi w czasie geologicznym. Występują różne typy krajobrazów i form terenu. Większość pasm sudeckich ma rozciągłość północny zachód - południowy wschód. Doliny rzeczne o zmiennym przebiegu, miejscami szerokie, o płaskim dnie, w innych miejscach wąskie, o stromych zboczach, przełomowe.
Gleby
W Sudetach przeważają gleby górskie, brunatne i bielice. Na Przedgórzu – czarnoziemy, brunatne i płowe. W Sudetach występują głównie gleby brunatnoziemne w dość znacznym stopniu wzdłuż granicy polsko-czeskiej występują gleby inicjalne i słabo wykształcone oraz gleby napływowe, czyli mady rzeczne wzdłuż:
Nysy Łużyckiej, Nysy Kłodzkiej, Odry, Kwisy, Kaczawy oraz Bobru. Na znacznym obszarze w kotlinach Sudetów występują również lessy i utwory lessopodobne.
Sudety są odrębną grupą górską od występujących w Polsce Karpat. Zajmują obszar od Bramy Morawskiej do Doliny Łaby, należąc zarazem do większej jednostki klasyfikacyjnej jaką jest Masyw Czeski. Więcej na ten temat znaleźć można w opisie Sudetów. Sudety składają się z kilkunastu odrębnych pasm, różniącym się pod względem krajobrazowym jak i geologicznym. Budowa tych starych gór jest bardzo ciekawa zwłaszcza ze względu na różnorodność formy, rzeźby, jak i długość swojego istnienia. Sudety dzielimy obecnie na Wschodnie, Środkowe i Zachodnie i ten ogólny podział będzie dość często używany w tym opisie. W opisach wyróżnia się podziały na ery, a wyróżnia się 4 ery - obecną - kenozoik, poprzednią - mezozoik, oraz paleozoik i prekambr. Ery te trwały po wiele milionów lat.
czytaj więcejKościół parafialny w Karpaczu w Karkonoszach, przeniesiony w 1842 z miejscowości Vang, leżącej nad jeziorem o tej samej nazwiew Norwegii.
Kościół został zbudowany z sosnowych bali w miejscowości Vang w południowej Norwegii, na przełomie XII i XIII w. Powstał jako jeden z ok. tysiąca norweskich kościołów klepkowych – stavkirke. Uważany jest za najstarszy drewniany kościół w Polsce.W XIX w. świątynia stała się już za mała na potrzeby miejscowej ludności, która chcąc wybudować sobie nowy kościół musiała zaciągnąć pożyczkę na pokrycie kosztów budowy. Kościół był mocno zniszczony, ale nadawał się do sprzedaży w celu rozbiórki i odbudowania w innym miejscu. Wtedy norweski malarz Jan Krystian Dahl przebywający w Dreźnie skłonił pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV do jej zakupu dla berlińskiego muzeum.